Valediction sa Hillcrest [Phil Lit TF 0900-1030]

VALEDICTION SA HILLCREST

(Iowa City, 1958)

Rolando S. Tinio

Pagkacollect ng Railway Express sa aking things

(Deretso na iyon sa barko while I take the

plane),

Inakyat kong muli ang N311 at dahil

dead of winter,

Nakatopcoat at galoshes akong

Nagright-turn sa N wing ng mahabang

dilim

(Tunnel yatang aabot hanggang Tundo).

Kinapa ko ang switch sa hall.

Sa isang pitik, nagshrink ang imaginary

tunnel,

Nagparang ataol.

Or catacomb,

Strangely absolute ang impression

Ng hilera ng mga pintong nagpupusisyon:

Individual identification, parang mummy

cases

De-nameplate, de-numero, de-hometown

address.

Antiseptic ang atmosphere, streamlined

yet.

Kung hindi catacomb, at least

E filing cabinet.

Filing, hindi naman deaths, ha.

Remembrances, oo. Yung medyomalapot

Dahil, alam mo na, I’m quitting the place

After two and a half years.

Di man nagkatiyempong mag-ugat, ika

nga,

Siyempre’y nagging attached, parang

morning glory’ng

Mahirap mapaknit sa alambreng trellis.

At pagkabukas ko sa kuwarto

Hubo’t hubad na ang mattresses,

Wala nang kutson sa easy chair,

Mga drawer ng bureau’y nakanganga,

Sabay-sabay mag-ooration,

Nagkahiyaan, nabara.

Of course, tuloy ang radiator sa

Paggaralgal;

Nasa New York na si Bob and the two

Allans,

Yung mga quarterbacks across the hall

Pihadong panay ang display sa Des

Moines.

Don and Constance aren’t coming back

at all.

Gusto ko mang magpaalam ---

To whom?

The drapes? the washbowl? sa double-

Decker

Na pinaikot-ikot naming ni Kandswamy

To create space, hopeless, talagang

impossible.

Of course, tuloy ang radiator sa

paglagutok.

(And the stone silence,

nakakaiyak kung

sumagot).

Bueno, let’s get it over with.

It’s a long walk to the depot.

Tama na ang sophistication-sophistication.

Sa steep incline, pababa sa highway

Where all things level, sabi nga,

There’s a flurry, ang gentle-gentle.

Pagwhoosh-whoosh ng paa ko,

The snow melts right under:

Nagtutubig parang asukal,

Humuhulas,

Nagsesentimental.

(1972)

REFLECTION:

Madalas ang paglisan ay malungkot, lalo na kung tayo ay na-attached na sa ating mga maiiwan. Hindi lahat ng paglisan ay ating ginusto at hindi din lahat ng paglisan ay ayaw natin. Maaring tayo ay aalis dhil mayroong mas magandang buhay na naghihintay sa atin sa ating pupuntahan.

Iba din ang style ng tula na ito, magkahalong ingles at tagalong ang lingwaheng ginamit ng manunulat. Sabi nga ng akong professor, ito ang pinaka-unang tagalong-ingles na tulang nailathala. Isa na naming kathang nagpapakita na sa literature, lahat tayo ay malaya. Sa pagsira ng barrier na ito, nagsimula na ang paglalathala ng mga tagalog-ingles na obra at isa nga itong tula na ito sa tungkol sa pagpapaalam sa mga tulang iyon.

Sa lahat ng paglisan isa sa mga bagay na maaaring makapagpagaan o makapapabigat nito ay ang mga alaala na dinadala natin. Alaala ng mga maiiwang gamit, bagay, lugar o mga taong nagging parte na n gating buhay, matagal man o panandalian lamang. Mga masasayang alaalang nagbibigay ng ngiti sa ating mga labi o maaaring nagagawa tayong hilingin na sana ay di natin kailangang lumisan. Mga malulungkot na alaalang nagsasabi sa atin na mas makakabuti ang ginawa nating pagalis. Mga alaalang nagsasabing hindi muna tayo dapat umalis dahil mayroon pa tayong dapat ayusin o tapusin. Mga alaalang mahirap alisin dahil nakatatak na ang mga ito sa ating utak at puso, ito man ay mga malulungkot o masasayang alaala. Gusto man natin o hindi darating ang araw na mangagailangang lumisan, mula sa pamilya, bayan o bansa, ito man ay para sa mabuti o masama. Malungkot oo, ngunit darating ang oras na kailangan natin itong tanggapin. At magmove-on para na din sa ating ikakabuti. Mas maluwag nga naman kasi sa kalooban at mas magagawa natin ang mga bagay na kailangan nating gawin kung tutulungan natin ang ating mga sarili, na kahit unti-unti ay matnggap ang ginawang paglisan.

Composed:

FAREWELL COLORADO SPRINGS

Don Valdecañas

Ready na ang ticket

Tapos na din ang packing

Magulong kama at bakanteng closet

Mga kahong addressed at ready to go

Lazy afternoon,

Nakakalat pa ang mga DVD’s

Basyo ng Patrone at Corona

Popcorn at mga natirang Buffalo wings

Na nalipasan na.

Nagpapaalala sa madaming memories

Movie nights, beer and vodka nights

At burritos nights na nakasanayan

Kasama ang mga homeboys

Mga kapwa Filipino from the community

Afro-American na nakatira around security

Mexican homeboy galling malapit sa Walmart

At yung white guy na may apartment sa Jupiter

Hanggang alas-dose or five in the morning pag rest days

Denny’s, IHop o Mickey D’s

Sausage links, fried rice at scrambled eggs kung hindi.

Ibang-iba ngayon,

Nephew on the bed , homeboy on the couch

Last time na nga ito

Oh well, kailangan nga naman mag move-on.

Kung emotions ang titignan

Happiness and sadness andiyan pareho

Kaya tama lang ang timbang,

Balance.

Bagong umpisa, sa babalikang bansa

May mga loved ones na naghihintay

Family, friends at colleagues na maiiwan

Nakakalungkot ngunit sadya ding masaya

Mixed emotions nga.

Gising na lahat,

Done with breakfast na

Yung mga boxes loaded na din.

Weather’s so good,

A bit chilly kahit mataas ang araw.

Ready for the airport.

Malungkot dahil may maiiwan

Masaya dahil sa mga babalikan

Malungkot, masaya,

Balance.

(2009)